Wat is het?
Het dagelijks leven van een persoon met PTSS is zelden 1 dag hetzelfde. Het is vaak niet mogelijk om van te voren aan te geven hoe het gaat of dat een afspraak ook door kan gaan. Voor een persoon is het erg onduidelijk en kan weinig met echt zekerheid zeggen. Personen hebben veel last van triggers, deze geven zich niet van te voren aan, hierdoor kan het op elk moment van de dag in eens omslaan. Het aangaan van contacten is moeilijker wanneer iemand beschadigd is, een persoon is geraakt in het hart en ziel. Voor een andere persoon is het moeilijk in contact te komen of het op de manier te doen zoals de persoon het graag zou zien.
2 herkennen
Door dat een persoon is beschadigd door een ander is het zeer moeilijk te geloven dat er nog “goede” mensen bestaan. Hoe meer trauma’s een persoon heeft hoe meer beschadigd een persoon is, hoe meer wantrouwen een persoon heeft naar een ander. Door een schuldgevoel kan een persoon moeilijk contacten maken met andere, de persoon geeft zichzelf overal de schuld van waardoor het een zeer laag zelfbeeld heeft en zeer weinig vertrouwen.
De stemmingswisselingen kunnen zorgen voor hoge signalen en of buien, hierdoor verloopt de communicatie vaak minder goed en zijn er veel communicatie stoornissen. Een persoon vecht elke dag tegen de signalen en is hierdoor meer moe op een dag, de persoon slaapt slecht door piekeren en nachtmerries, de persoon wil graag met rust gelaten worden omdat dit het meest rustige is voor de persoon. Door andere word dit vaak niet begrepen of geaccepteerd.
Door de vele triggers die een persoon op een dag, door geluid, woorden of geuren kan een persoon een gehele dag hoog in de signalen zitten, herbelevingen hebben, hierdoor is het minder goed mogelijk om een gesprek te hebben. Een persoon met PTSS heeft dagelijks veel spanning en onrust in het lichaam, dit heeft te maken met de trauma gedachten die een persoon ervaart, die zorgen voor meer signalen die hoog zijn waardoor er geen grip op is. Een persoon heeft dagelijks herbelevingen waardoor de persoon zelden zichzelf is.
Een persoon wil het graag goed doen voor de andere, het voelt voor de persoon net zo min fijn om een afspraak af te zeggen wanneer de persoon zich erg ziek voelt, slecht heeft geslapen of weinig energie heeft. Een persoon weet hoe het moet maar het lukt op dat moment niet om het zo uit te voeren.
3 behandelen
Onverwachtse momenten zijn een trigger voor een persoon met PTSS, de persoon heeft hierdoor veel minder controle over de signalen en deze kunnen in 1x zeer hoog oplopen, terwijl er voor een ander lijkt dat er niks gebeurt. Aan de buien kant lijkt het of de persoon rustig is of zit te dromen.
PTSS signalen of gedrag kan worden behandeld met traumatherapie, het trauma is minder aanwezig waardoor er minder signalen opkomen. Maar een persoon is beschadigd waardoor de persoon eerst weer vertrouwen moet krijgen in een ander en zich er veilig bij kunnen voelen.
Niet elk persoon met PTSS ervaart dezelfde signalen en in dezelfde hoeveelheid. Het is afhankelijk van wat een persoon heeft meegemaakt, hoe aanwezig het is op een dag, wel of geen therapie en hoe goed de persoon er mee heeft leren omgaan.
Naasten ervaren een PTSS heel anders als de persoon zelf en zullen het vaker hebben over boosheid of moeilijk contact te maken. De herbelevingen worden vaak minder begrepen omdat het al te lang is geleden en de persoon er geen last meer van kan hebben. Naasten kunnen niet zien wat een persoon ervaart op een dag, een persoon kan het uitleggen maar vaak is het vaag of vreemd en komt er niet de juiste reactie.
Een persoon met PTSS heeft een handleiding, voor elke persoon is het anders en elke persoon zal ook anders reageren. Wat voor de ene persoon wel werkt werkt averechts voor een andere persoon. Het is belangrijk om de handleiding te kennen en te begrijpen en ermee te kunnen handelen.
4 gevolgen
Spanning en onrust. Zorgen ervoor dat een persoon minder kan doen op een dag, een persoon vecht tegen signalen om het ergens leefbaar te maken of te krijgen. Hierdoor heeft een persoon minder behoefte aan contact momenten.
Een persoon ervaart regelmatig depressieve gevoelens of depressie klachten. Een depressie is een signaal van een PTSS, een persoon is meer somber en down en heeft geen zin dingen te ondernemen. Het maakt het lastig in het contact waardoor personen dit sneller stoppen.
Alertheid en Trigger. Een persoon hoort de kleinste geluiden en kan hier van schrikken en in een bui komen, dit kan met een trigger van bijvoorbeeld een hard geluid zijn als vuurwerk of een deurbel. De alertheid zorgt dat de concentratie veel minder is. Hierdoor is een persoon vaak overprikkeld waardoor contact moeizaam verloopt of niet kan worden opgestart, het is geen onwil van de persoon.
Schuldgevoel. Het schuldgevoel zorgt dat een persoon minder aan zichzelf denk en hierdoor meer dingen kan laten of minder belangrijk vind. Het is toch allemaal mijn schuld.
Wantrouwen. Door het wantrouwen naar andere kan een persoon steeds minder contacten krijgen of hebben, de persoon kan een ander niet het gevoel van vertrouwen geven waardoor een persoon al snel overal iets achter zoekt. Hierdoor is er al een verstoord contact.
Slecht kunnen concentreren. Een persoon kan moeilijker dingen opslaan omdat het hoofd meer bezig is met de trauma gedachten. Deze komen te pas en te onpas opzetten waardoor een persoon vaak word gestoord in het denkpatroon.
Slecht slapen, nachtmerries Prikkelbaar zijn . Zorgt ervoor dat een persoon een kort lontje heeft en hierdoor sneller in emoties is dan anders. Een persoon slaapt vaak maar 4 tot 5 per dag. En loopt hierdoor een groot slaap te kort op en is moe overdag. De nachtmerries kunnen een persoon overdag bezig houden in gedachten, een persoon moet eerst bijkomen voor de persoon kan starten. Voor een persoon is het niet te zeggen hoeveel nachtrust een persoon krijgt door herbelevingen, malen en nachtmerries.
Herbeleven van de gebeurtenissen. Door herbelevingen is een persoon niet in het hier en nu, een persoon kan hierdoor veel anders regeren als u gewent bent. Voor de persoon is dit een zeer naar en heftig moment, hierdoor kan een persoon erg boos reageren.
Vermijden. Door het trauma kan een persoon steeds meer gaan vermijden, thuis zijn voelt beter dan het contact of naar buiten, hierdoor heeft een persoon meer kans op een sociaal isolement. Door het vermijden kan bezoek voor de deur staan als dan niet onverwachts en de persoon het bezoek laten staan. Een persoon kan te getriggerd zijn om de deur open te doen en het contact aan te gaan.
5 plan
Voor naasten en familie zijn er bijeenkomsten om te praten over hoe om te gaan met iemand met PTSS, deze bijeenkomsten worden vaak georganiseerd vanuit een GGZ. Het is belangrijk te blijven praten en te zoeken naar mogelijkheden om de persoon te steunen en beter te begrijpen. Kijk naar de mogelijkheden van overzichten en schema’s en voor het bijhouden van een dagboek, het is belangrijk om een duidelijk beeld van de PTSS te hebben, om te kunnen steunen en te weten hoe een persoon ongeveer reageert.
Vraag naar de wensen van de persoon, hoe wilt de persoon dat u doet of wat u doet? Wat zijn de verwachtingen van een gesprek? Wat kunt u doen voor de persoon? Het is belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van het contact en dat het voor beide duidelijk is bijvoorbeeld met regels.
Juist personen met PTSS hebben steun en begrip nodig voor de sitautie en het dagelijks leven. Voor een persoon is het extra zwaar wanneer andere weg gaan om de PTSS, hierdoor krijgt de persoon een extra trauma verstoten.
Lees u zelf in over PTSS de gevolgen en stel vragen aan de persoon, wees open en eerlijk in het contact en zorg voor duidelijkheid en voorspelbaarheid, zorg zo min mogelijk voor onverwachte momenten, zorg ervoor dat u doet wat u zegt, maak geen belofte die niet worden uitgevoerd. Weet wat het betekend voor de persoon om PTSS te hebben, leer ervan en verbeter het contact.
Wees alert op de triggers die een persoon heeft, vraag naar woord trigger van de persoon en vermijd zoveel mogelijk van deze woorden om het gesprek soepel te laten verlopen. Voor een persoon kan een woord trigger zorgen voor een bui of herbeleving.
Loopt het gesprek niet, ga dan weg en maak een nieuwe afspraak, het lukt de persoon op het moment niet om het gesprek anders te voeren, zorg begrip van de situatie en loop niet weg. Hierdoor kan een bui voor een persoon vergroten.
Probeer het vermijden los te laten en positieve dingen in het contact te ontdekken en hieraan vast te houden, blijf zo veel mogelijk proberen om positief te blijven denken want het draait niet alleen om die persoon/groep die het heeft aangedaan. Er is nog altijd toekomst, hiervoor moet het gevoel en emoties veranderen om het beter te kunnen zien, houd hiervoor dagelijks een positief dagboek bij.