Wat is het

Wanneer er over verslaving word gesproken gaat het vaak om een alcoholverslaving of drugsverslaving, medicatie verslaving word zelden besproken, terwijl er veel personen dagelijks medicatie gebruiken in het dagelijks leven. Door dagelijks gebruik van medicatie neemt de kans om er afhankelijk van te worden toe, de kans om verslaafd te raken aan een medicijn.

In Nederland komt het steeds vaker voor en neemt het aantal verslaafde van medicatie toe. In Nederland hebben ongeveer een half miljoen mensen een medicijnverslaving. Het gaat hierbij vaak om slaap- en kalmeringsmiddelen en pijnstillers. Deze medicijnen hebben een verdovende werking en helpen u om te ontspannen en te kalmeren.

Over deze verslaving word net als bij andere verslavingen weinig gesproken, waardoor personen vaker het gevoel hebben de enige te zijn met dit probleem. Er heerst nog steeds taboe op het onderwerp verslaving, terwijl het belangrijk is om het te bespreken en aan te pakken. Het is een probleem dat iedereen kan overkomen, van veel medicatie word niet van te voren vermeld hoe verslavend het kan zijn of hoe snel iemand er verslaafd aan kan raken.

herkennen

Signalen waaraan u het kunt herkennen dat u een medicatieverslaving heeft:

• Steeds vaker en eerder gebruiken 
• Dagelijks gebruik van medicatie vooral kalmeringsmedicatie, pijnstilling of slaapmedicatie
• Medicatie werkt minder goed, meer van nodig
• Gevoel niet zonder te kunnen
• Wanneer uw medicijnen op raken of op zijn, raak u in paniek.
• U houd u niet meer aan de aanbevolen dosis (1 of 2x extra op een dag)
• De voorraad medicatie gaat sneller op dan de afgesproken tijd, om medicatie te krijgen bedenkt u smoezen voor bijvoorbeeld een herhaalrecept.
• met regelmaat druk maken (over nadenken/piekeren) over de medicatie, de dosis, hoeveelheid in huis, meer nodig
• Ontwenningsverschijnselen bij stoppen medicatie 

Veel personen met mentale problematiek maken gebruik van medicatie om de signalen onder controle te houden. In het begin komt een persoon vaak uit met de medicatie op een dag, maar na enige tijd zijn er eigenlijk meer pillen nodig. Een persoon went aan de dosis die is voorgeschreven en hierdoor moet deze worden verhoogd voor hetzelfde effect. Wanneer een persoon spanning voelt en hiervoor medicatie gebruikt is dit in het begin zeer hoge spanning voor de persoon de medicatie neemt, hoe langer het duurt hoe eerder een persoon medicatie gaat nemen bij een lagere spanning als de eerste keer.

Medicatie die eindigen op pam staan bekent als verslavende medicatie. Maar ook kan een persoon verslaafd raken aan kalmeringsmedicatie, slaapmedicatie of pijnstillende medicatie. Wanneer een medicijn langdurig word voorgeschreven is het voor een persoon moeilijk om er mee te stoppen, het minder in nemen van een medicijn zorgt dan voor ontwenningsverschijnselen zoals lichamelijke verschijnselen zijn zoals trillen, zweten, misselijkheid, overgeven of diarree. Of geestelijke verschijnselen zoals in paniek raken als u geen medicijnen bij u heeft.

Meest verslavende medicatie

• Benzodiazepinen : diazepam, lorazepam, oxazepam, rivotril
• Opioïden: morfine, oxycodon, fentanyl, methadon
• Anti-epilepticum: lyrica
• Anti depressiva of anti psychotica
• Slaapmedicatie: temazepam

behandelen

Het afkicken van medicatie kan soms enkele dagen duren, maar dit kan ook veel langer aanhouden, het is afhankelijk hoe lang u het medicijn al gebruikt, welk soort medicijn het is hoe ernstig de afkickverschijnselen zijn. Bij 1 medicijn heeft u minder verschijnselen als wanneer u met meerdere tegelijk stopt. De ene persoon heeft er erg veel last van terwijl het voor een ander minder verschijnselen geeft.

Voor veel medicatie staat een termijn gesteld in de bijsluiter zoals oxazepam mag maar maximaal 2 weken achter elkaar. Op de website van de apotheek.nl vind u hier meer informatie over. Wanneer het medicijn langer dan deze tijd word gebruikt kan het gevolgen hebben voor u gezondheid. Binnen 1 week kunt u al verslaafd zijn aan dit medicijn.

Voor een medicijn net als oxazepam bij stress of angsten is vaak geen vervangend ander medicijn wat minder of niet verslavend is. Hierdoor heeft een persoon vaak geen keuze, het wel nemen en de klachten verminderen of het niet nemen en zo blijven zitten. De keuze is dan verslaafd raken en dit voor lief nemen, maar wel minder last van de angst of niks doen.

gevolgen

Gevolgen voor een persoon wanneer deze stopt met medicatie: de klachten verschillen per type medicijn.

• slaapstoornissen,
• maag-darmklachten,
• griepachtige klachten, zoals transpireren, hoofdpijn, rillingen en een algemeen ziektegevoel,
• duizeligheid,
• misselijkheid,
• vermoeidheid,
• traagheid,
• angsten,
• opwinding en prikkelbaarheid.
• Extra hoge signalen,
• Gewichtsverlies of gewichtstoename,
• een intens verlangen naar gebruiken,
• rusteloosheid
• stemmingswisselingen.

Door een verslaving aan medicatie kan het zijn dat een persoon niet meer uitkomt met het aantal voorgeschreven pillen op een dag. Hierdoor is de persoon om bijvoorbeeld 12.00 uur als door de dag dosis heen en moet nog de middag, avond en nacht doorkomen. Extra medicatie nemen is vaak geen optie, in verband met een overdosis.

Het stoppen met de medicatie kan erg zwaar en moeilijk zijn, waardoor de kans op een terugval groot is. Een persoon kan weer opnieuw gaan beginnen met de medicatie omdat dit beter voelt als zonder. Ook de signalen die een persoon heeft waarvoor het medicijn is voorgeschreven kunnen heviger worden bij het stoppen, normaal zou het medicijn dit dempen, hierdoor heeft een persoon niet geleerd om met de signalen om te gaan.

Bij langdurig gebruik van slaapmedicatie kan het zijn wanneer een persoon stopt dat de persoon niet meer vanuit zichzelf kan in slapen of door kan slapen, de persoon valt dan alleen in slaap door oververmoeidheid. De persoon moet weer opnieuw een manier vinden om goed te kunnen slapen.

Een gevolg van langdurig [pijnmedicatie is dat een persoon er juist pijnklachten van kan krijgen. De persoon neemt het in tegen hoofdpijn omdat deze niet weggaat neemt de persoon er nog 1, hierdoor kan de persoon juist meer hoofdpijn krijgen. Na een lange tijd kan het zijn dat de medicatie niet meer werk en een persoon, de persoon is immuun geworden voor de pijnstilling. Wanneer de persoon stopt met het innemen kan het zijn dat de pijnklachten naar enkele dagen weggaan. Het kan enkele weken tot maanden duren voor de pijnstilling weer effect heeft. De pijnstilling kan ook zorgen bij langdurig gebruik voor andere lichamelijke klachten aan bijvoorbeeld darmen of nieren.

plan

Hoe kunt u de verslaving aan de medicatie stoppen? Bij het stoppen van de medicatie krijgt u last van afkickverschijnselen, waardoor de kans groot is dat u terug pakt op de medicatie. De stof in het medicijn moet eerst uit het lichaam, het is een kwestie van doorzetten en alle verschijnselen te doorstaan om ervan af te komen. In een keer geheel stoppen word dan ook vaak afgeraden, het werkt vaak beter eerst te minderen en de dosis te verlagen en zo af te bouwen tot niks. Vraag uw huisarts om advies en ondersteuning hierbij.

Wat kunt u doen om de signalen zonder medicatie meer grip op te krijgen en te behouden? Hert is belangrijk om de signalen waar u last van had voor het gebruik van de medicatie op te schrijven, dit zijn de signalen die meer gaan toenemen als u gaat stoppen. Het is belangrijk om een plan te maken wat u op moeilijke momenten kunt gaan doen, of wanneer het hoger oploopt. Zoals bijvoorbeeld een afleidingsschema met 10 punten die u meer rust geven, het starten van yoga of ontspanningsoefeningen , meer gaan sporten of bewegen. Hiervoor is het belangrijk te weten welke dingen u meer rust kunnen geven.

Wat zijn dingen die u anders kunt gaan aanpakken? Anders dan voor het medicijn gebruik? Wat zou u kunnen aanpassen en wat is hiervoor nodig? Door na te denken over de vragen komt u tot met maken van een plan, om dingen anders aan te gaan pakken waardoor de kans op een terugval kleiner kan worden. Hierdoor kunt u leren wat de signalen zijn waar u op moet letten en hoe u het kunt voorkomen. Het is belangrijk om een vaste structuur en dagritme te hebben en te behouden.

Het is belangrijk om het doel voor ogen te houden, de reden waarom u wilt stoppen, ik wil stoppen omdat…. Dit kan een motivatie zijn om uw doel te gaan bereiken. Kijk naar de mogelijkheden van een cursus om te leren met de signalen beter over weg te kunnen of dingen te veranderen in het dagelijks leven.