Wat is het
Niet alle traumabehandelaren of een behandelaar of begeleider zijn even kundig in het omgaan met PTSS, vaak is er weinig kennis en maar een klein beeld van trauma. Over de gevolgen en wat dit voor een persoon betekend word vaak niet bij stil gestaan. Vaak heeft een ervaringsdeskundige meer kennis en tips van een trauma en hoe ermee om te gaan, dan een behandelaar of begeleider.
Veel gespecialiseerde traumaklinieken gaan dicht, terwijl deze de beste hulp zouden kunnen bieden. Het is erg afhankelijk wat voor behandelaar u krijgt of u wel of geen trauma hulp krijgt en of er word niet gelooft in trauma of toch een andere diagnose. Trauma word vaak verward met psychose, autisme of signalen van adhd, behandeling voor de diagnose zal niet bijdragen aan het verminderen van het leed van het aangedane trauma
Door behandelaren en begeleiders word er veelal weggekeken van de problematiek die een persoon heeft, zoals bij hoge signalen een persoon ermee laten lopen, medicatie om te dempen, maar niet aanleren er anders mee om te gaan. De trauma’s komen te weinig aan bod, en de gevolgen ervan, wat dit betekend voor het dagelijks leven voor een persoon. Het wachten op trauma hulp duurt erg lang, vaak is hierdoor al het trauma chronisch voor de persoon begint.
Herkennen
Wees bestand tegen alles wat PTSS heet, in goede en slechte tijden. Trauma’s zijn zeer nare gebeurtenissen, het zijn zeer heftige situaties met zeer veel leed wat een persoon beschadigd heeft. Wanneer een persoon het erover heeft en u krijgt er angsten van of durf er niet verder op in te gaan, bent u minder geschikt voor traumabehandelaar. Een persoon kan blokkeren door de angsten/ twijfel die een behandelaar uit.
Wees bewust van uw eigen gedrag, uw uitingen en hoe u overkomt bij de persoon. Praat dingen die niet lopen of anders worden gezien uit, zorg dat het niet tussen het contact komt te staan. Wees een voorbeeld voor de persoon zoals het zou moeten, zoals u dat zelf zou willen. Het kan verschillen tussen een mannelijke of een vrouwelijke behandelaar, is een trauma door een man aangedaan, kan een vrouwelijke behandelaar beter zijn. Neem de persoon serieus in het probleem en de signalen.
Wees u bewust van het verbeteren en herstellen. Een persoon heeft het nodig om vooruitgang te zien en te ervaren om kleine stappen te kunnen zetten in de toekomst. Wanneer een persoon alleen medicatie heeft worden de kansen veelal afgenomen en is de kans op herstel steeds kleiner. Geef de persoon gepaste zorg, zodat er mogelijkheden blijven bestaan.
Wees u bewust van dat een diagnose zeer weinig zegt over wat een persoon dagelijks ervaart en de persoon last van heeft. Kijk verder dan alleen een diagnose, let op de signalen en werk aan de signalen, diagnose zijn veel te ruim, overlappen veel, zijn onduidelijk, de ernst word er niet mee aangeven. De signalen vertellen meer van een persoon dan een diagnose. Bij PTSS staat er zelden vernoemd dat er een grote kans is op periode van depressie, zeker wanneer deze nog niet is verwerkt, hier is vaak erg weinig aandacht voor en word minder goed opgelet.
Wees u bewust van het feit dat u met de therapie en het gesprek van het trauma veel kan oproepen en dat dit gevolgen heeft voor de dag en de dagen erna, een persoon kan veel meer gedachten en signalen ervaren en met regelmaat herbelevingen en nachtmerries. Vaak slaapt de persoon de eerste sessies veel minder goed in of door of beide.
Behandelen
Geef de persoon meerdere mogelijkheden u te bereiken zoals bijvoorbeeld mail contact, via de mail kan een persoon het soms beter verwoorden of duidelijker maken dan in een gesprek. Zo heeft de persoon tussen de sessie in de mogelijkheid de dingen te delen en te bespreken. De EMDR is erg zwaar voor een persoon en het kan veel los maken. Beantwoord de mail altijd, met een kort stukje of beantwoord de vragen, het geeft vertrouwen aan de persoon en de persoon weet dat er altijd iemand is.
Heeft u niet de kennis of kunde in huis om een persoon goed te helpen met de trauma’s, laat de persoon dan niet wachten, zorg voor een nieuwe doorverwijzing naar een plek waar het mogelijk is, de persoon heeft de hulp nodig om de trauma’s te verminderen, door het wachten worden de signalen alleen maar erger. Het toegeven dat u dit niet kunt, is eerlijk, het doorverwijzen is zoals het hoort. Wachten word uitzichtloos.
Stuur de persoon een mail naar het gesprek, of de rapportage van het gesprek met de belangrijkste punten, een persoon kan veel gedachten hebben gehad tijdens het gesprek of veel spanning hebben ervaren, hierdoor kan een deel niet zijn opgeslagen. Een persoon kan dingen meer opslaan in het herbeleving en na het gesprek de dingen herhalend in gedachten hebben of de gehele situatie. Een persoon kan veel last hiervan ervaren, het is belangrijk een gesprek positief af te sluiten. Door de mail kan de persoon het nog even nalezen, alles op een rijtje zetten en met de dingen verder.
Des te ernstiger en langduriger de trauma’s, des te groter de kans dat u u op de persoon verkijkt! Een persoon kan aan de buitenkant rustig lijken en zich netjes verzorgen, maar aan de binnenkant kan een persoon zich super ellendig voelen. Wanneer er alleen gekeken word naar stil en verzorgd, zal er niet worden gekeken naar hoe het met de persoon echt gaat, er zal minder worden gevraagd. Geef elke persoon voldoende tijd en stel vragen aan de persoon, antwoorden kan makkelijker zijn dan hulp vragen.
Gevolgen
Wees u bewust van woorden die u gebruikt, waarvan enkele een trigger kunnen zijn voor de persoon, die al dan niet met een trauma te maken hebben. De persoon kan hierdoor moeilijker uiten, dichtklappen, niet verder durven te praten over een trauma. Een sessie valt voor de persoon dan erg zwaar, de persoon probeert het, maar houd er een naar gevoel aan over, waardoor er meer tegenzin komt voor de rest van de therapie.
Wees u bewust van elke diagnose die u een persoon meegeeft. Voor u is het een diagnose belangrijk voor het starten van hulp of vergoed krijgen van de kosten, voor de persoon is het meer dan alleen een diagnose en hangt veel van af van de diagnose wel of geen juiste behandeling, veel instanties maken gebruik van diagnose of opname bij bijvoorbeeld een rechtszaak, de diagnose kan in het oordeel worden meegenomen. Een verkeerde diagnose kan een persoon vaak uitleggen, maar krijgt hierbij vaak geen gehoor, word niet gewijzigd, hierdoor blijft het in het dossier, alsof het klopt, waar elke behandelaar op reageert.
Wees u bewust van de hoge signalen die een persoon kan hebben en wat voor gevolgen dit kan hebben op het contact, samenwerking en voor de persoon. Een persoon met veel stress of angsten kan soms moeilijker uit de woorden komen of praten met gebrekkige zinnen, terwijl het anders “normaal” praat. Wanneer het nog hoger oploopt kan het zijn dat een persoon zich niet kan uiten en praten niet lukt.
Wees u bewust van het vertrouwen en hoe makkelijk dit anders kan zijn. Wees open naar de persoon en eerlijk in uw handelen en doe wat u zegt te gaan doen. Het is belangrijk het vertrouwen van de persoon te krijgen voor een positief contact. Het vertrouwen kan in 1 klap minder worden door bijvoorbeeld niet te handelen, of anders te willen of een leugen. Een persoon krijgt pas meer vertrouwen als het rust heeft in het contact, als het contact goed voelt, als het veilig voelt.
Wees u bewust van de ernst van de trauma’s en hoeveel een persoon is beschadigd, een persoon reageert anders dan andere naar een nare gebeurtenis, het leven van de persoon is in 1 klap veranderd. Het is een geheel proces, in rouw, om het te accepteren en verder te kunnen. Hierdoor kan een persoon veel last hebben van stemmingswisselingen.
Plan
Vraag duidelijk naar de situatie, wat er gebeurt is, vergelijk het niet met andere diagnose, luister naar waar een persoon last van heeft en welke signalen een persoon aangeeft, heb niet te snel een oordeel over een persoon. Geef geen opmerkingen waar een persoon niks mee kan, zoals kan je niet over je trauma heen stappen. De persoon verzint geen trauma, wanneer u luistert hoort u het leed van de persoon.
Maak een realistisch behandelplan en realistische doelen, die uitvoerbaar zijn, niet wanneer het in het allerbeste geval ooit eens zou kunnen gaan gebeuren. Maak een plan wat bij de persoon past met hulp die de persoon verder helpt, stempel zo min mogelijk diagnose, om een duidelijk beeld te houden. Houd het plan bij en pas het met regelmaat aan, start met kortere doelen om daarna op te bouwen naar grotere doelen.
Wees duidelijk in het contact, geef een korte samenvatting van het gesprek met de belangrijkste punten. Hoe duidelijker het is, hoe minder vragen, hoe minder zorgen, hoe rustiger het is voor de persoon. Maak duidelijke afspraken met de persoon over wat de hulp inhoud en de persoon mag verwachten.
Kom niet onverwachts langs maar maak een afspraak zodat de persoon er rekening mee houd. Zorg dat u op tijd bent, de persoon houd rekening met die tijd en is stipt van de tijd, vaak is de persoon te vroeg aanwezig. Het kan een persoon triggeren als u te laat komt, veel gedachten geven, of de persoon maakt zich gestrest voor het gesprek begint.
Geef de persoon huiswerk mee, zodat de persoon door de week tussen de sessie bewust bezig is met het herstel. Na de therapie herinnerd de persoon deze momenten en kunnen zorgen de dingen weer aan te pakken of door te gaan. Leer te werken met overzichten en schema’s om meer duidelijkheid te geven over de problematiek en de signalen en gedachten te leren kennen. Bespreek deze elke week. Het is belangrijk elke dag bezig te zijn met het herstel en het aanpakken van de problematiek, werken aan de dag van morgen begint vandaag. Elke dag zien als een nieuwe kans met nieuwe mogelijkheden.
Leer de persoon omgaan met alle signalen van PTSS, leer hoe de persoon dingen kan herkennen en erkennen, hoe het met vorige momenten kan leren omgaan en ervan kan leren om het steeds beter aan te pakken. Stel de persoon gerust en leg uit wat PTSS inhoud, hoe de persoon het kan ervaren, luister naar de persoon hoe het voor de persoon is en wat het voor de persoon betekend PTSS te hebben. Leren is de enige manier om meer grip te krijgen op PTSS.