1 Wat is het?
Het vragen naar een trauma is vaak voor de persoon een zeer nare vraag. Zeker wanneer deze onverwachts is en er wel een antwoord van de persoon word verwacht. Een persoon wil hier vaak niet op onverwachte momenten over praten omdat het de persoon overvalt. Het is een zeer nare gebeurtenis wat de persoon beschadigd heeft, daar word niet snel en makkelijk over gesproken.
Voor een persoon met het trauma is het vaak lastig en zeer emotioneel om dit uit te leggen en heeft een totaal ander gevoel bij de vraag. Het trauma is een zeer moeilijk onderwerp voor een persoon en een zeer nare ervaring. De persoon praat hier vaak niet over met onbekende en alleen met personen die de persoon vertrouwd.
Het is erg verschillend hoe een persoon erop reageert. De ene persoon is er open over en kan er veel over vertellen zonder emoties, de andere persoon slaat dicht en krijgt geen woord meer uitgesproken en voelt zich erg naar. Het maakt erg veel uit
- hoeveel trauma’s een persoon heeft of dat een persoon een PTSS, CPTSS, MCPTSS heeft,
- hoe goed de persoon mee overweg kan, welke hulp is geboden, en/of de persoon ondersteuning heeft van naasten
- wat de oorzaak is van het trauma, hoe lang de trauma’s er zijn
- hoe goed de persoon het trauma onder woorden kan brengen, vaak is het moeilijk zelf te bevatten en er woorden aan te geven zodat het duidelijk overkomt. (zonder al te veel emoties of gevoel)
2 herkennen
Om de trauma gedachten te verwerken is het belangrijk het gevoel emoties en gedachten uit spreken. Hiervoor is het belangrijk dat er vertrouwen is in het contact. Een persoon uit zich minder of zegt er minder over als er geen veilig gevoel is of geen vertrouwen. Zorg ervoor dat de basis kennis van PTSS op orde is zodat u weet wat PTSS kan betekenen voor de persoon. Het kan een start zijn om te beginnen over PTSS en daarna door te gaan over het trauma. Door basis kennis kunt u meer begrip tonen voor het trauma en de huidige situatie.
Pak het altijd rustig aan, laat de persoon eerst een aantal keer wennen in het contact voor er word gestart met het praten hierover. Hierdoor voelt het meer vertrouwd om het te vertellen dan het al te vragen bij een kennismaking. Houd hierbij rekening met de emoties en gevoelens die los komen en hoog kunnen oplopen.
Omdat dit een trauma is komt het regelmatig terug. Wanneer een persoon hier zelden over praat stopt deze het weg en ontkent het trauma voor zichzelf er is niks aan de hand. Een persoon wilt vaak niet over het trauma denken omdat het herbelevingen oproept. Het vragen naar een trauma is een zeer moeilijk moment voor de persoon, het is belangrijk dat er een veilige omgeving is waar niet te veel prikkels aanwezig zijn, het belangrijk de persoon te begeleiden in het gesprek en de omgang met het trauma.
De persoon is vaak erg alert op de omgeving en krijgt meer last van signalen van angst stress of paniek en van buien. Voorkom vermijden of sociale contacten die verminderen door de persoon erop uit te nemen en te stimuleren en motiveren. Het vragen naar een zeer naar moment en hier het gesprek over aangaan roept voor de persoon direct angsten op of paniek, een persoon ervaart heel snel hoge signalen en krijgt trauma gedachten. Hoe langer het gesprek duurt hoe meer kans op een herbeleving.
Het praten over het trauma kan helpen met het verwerken en het meer los te laten, het kan zeer moeilijk en zwaar zijn om erover te praten, maar door de juiste begeleiding in een gesprek kan het na het gesprek als een opluchting voelen en als een stap die u toch bent aangegaan.
het trauma dat een persoon meemaakt is vaak onthouden als een nare herinneringen met herbelevingen waar een persoon nog regelmatig aan terug denkt. Voor een persoon is het goed om te praten over het trauma om het te verwerken, maar een persoon komt vaak uit zichzelf wanneer het hierover wil praten. Door een persoon er na te vragen roept het gelijk herinneringen op.
Een trauma zegt iets over een situatie, het zegt niks over de persoon of hoe het met de persoon gaat. De persoon weet vaak niet hoeveel leed er achter zit, wat de persoon allemaal heeft moeten doorstaan en wat de gevolgen hiervan zijn, naast de PTSS. Het trauma is vaak een zeer persoonlijk verhaal, hierdoor is het vaak lastiger om het er over te hebben. Het heeft iets gedaan met de persoon in het gevoel, emoties, gedachten. Trauma hebben vaak te maken met geweld, ongelukken of iets zeer naars.
Het kan overkomen al
- het kan overkomen als een check of het wel een trauma is, hoe er is het dan? Wat het je mee gemaakt dan? En hoe is dat dan zo gelopen? (uithoren)
- Het kan voor de persoon die de vraag stelt overkomen als een stoer verhaal, net als sterke verhalen van zeemannen of kampvuur. (sensatie)
- Ik wil graag een lijst zien van alle trauma’s (hoeveel, ernst)
3 behandelen
Zorg voor duidelijkheid en structuur op een dag. Geef de persoon de tijd en de ruimte het te verwerken en de mogelijkheid te herstellen. Verplicht niet om er over te praten, als de persoon er iets over kwijt wil verteld deze het wel. Wees open en eerlijk naar elkaar toe. Het is belangrijk om te weten hoe goed u de persoon kent en de persoon u om deze vraag te stellen. in veel gevallen is het onbeleefd om in een kennismaking of een pril contact dit te vragen.
Een trauma is een zeer nare pijnlijke situatie voor een persoon. wanneer een persoon over verteld raakt geëmotioneerd en roept het direct het beeld op van toen. Hoe de persoon reageert op de vraag is afhankelijk van de persoon, hoe goed deze erover kan vertellen en hoe goed de persoon ermee overweg kan en het aantal trauma’s dat de persoon heeft.
Het direct vragen naar een trauma in het eerste gesprek is de persoon voor het blok zetten. Wanneer de persoon komt voor een behandeling verteld de persoon hier in het eerste gesprek van zelf over. overvallen door de vraag. geëmotioneerd door de vraag, gesprek word daarna moeilijk voor de persoon. persoon heeft na het gesprek last van herbelevingen
Voor naasten is het vaak duidelijk dat er een verandering is of is het moeilijk te verbergen. De naasten weten vaak ook van de situatie dat het een trauma kan zijn. Dan zou het meer direct kunnen worden gevraagd.
Een gesprek over een trauma is niet iets wat tussen neus en lippen door gezegd kan worden. Er is tijd voor nodig om het gesprek voor te breiden , aan te gaan en goed af te sluiten en nazorg te geven. Iemand met een trauma of PTSS houd vaak minder van onverwachtse dingen, wanneer iets gepland is gaat het vaak beter. Nare traumatische herinneringen zijn geen gesprek voor op de werkvloer of buiten. Hiervoor is het belangrijk om in een rustige veilige omgeving te zijn met personen die de persoon vertrouwd.
Hulpverleners zeggen bij de intake vaak wat is dan precies het trauma wat jij hebt meegemaakt? Het is dan lastig in een intake hierop te reageren en hier duidelijk een uitleg over te geven. De trauma’s die een persoon heeft meegemaakt zijn vaak lastiger bespreekbaar doordat er weinig over bekend is en er veel taboe op heerst. Na een intake is de persoon vaak alleen met alle trauma gedachten en is er geen nazorg.
4 gevolgen
Wanneer een persoon een trauma heeft opgelopen en hiervoor behandeling krijgt kan het zijn dat naasten minder contact opnemen. Een persoon word gezien als de persoon met PTSS en mentale problematiek en vaak als gevaarlijk. Praat de gedachten niet weg of verklein ze of ze minder zijn, de gedachten heeft een persoon last van en wanneer er anders mee word omgegaan kan dit schade geven aan het sociale contact. Het verkleinen zorgt voor irritatie, onbegrip en een persoon kan er onzeker van worden.
Vaak hebben naasten niet het geduld het verhaal voor de 100ste keer aan te horen, hierdoor voelt de persoon zich minder begrepen en gehoord. Niet praten over trauma’s kan tot gevolg hebben dat een persoon een PTSS krijgt. Een gesprek over trauma roept altijd veel herinneringen op, deze kunnen van het trauma zijn of dingen die hieraan gelinkt zijn. Een persoon kan hier een dag last van hebben en hierdoor minder goed de dag doorkomen.
Direct vragen ben jij… het woord …. roept gedachten op. Heb je een trauma? trauma roept herbelevingen op. Hierdoor kan de persoon een herbeleving krijgen of in een stress, angst paniek bui te recht komen. dit kan direct van 0 -> 100 of pas naar het gesprek komen. De persoon heeft hier niet op gerekend het is onverwachts. Onverwachtse dingen zijn triggers. Na het direct vragen in een eerste gesprek voelt de persoon zoals toen de trauma’s zijn aangedaan, er is meestal weinig vertrouwen nog, maar de persoon verteld er wel over.
van een gesprek over een trauma kan een persoon later op de dag herbelevingen , stress, angst of paniek buien krijgen, herbelevingen, meer piekeren en slechter slapen. Het vragen naar een trauma kan zorgen voor een schrik reactie, het is onverwachts, de persoon heeft er niet over na gedacht het is naar om het er over te hebben en kan het gesprek negatiever uitvallen.
Door regelmatig te spreken over een trauma kunnen trauma gedachten vastzittende gedachten worden. Hierdoor denkt een persoon meer na of de trauma’s en het verloop. Dit kan oplopen tot zeer negatieve gedachten. Door een gesprek over trauma’s kan een persoon zich meer onzeker gaan voelen, meer een schuldgevoel krijgen en meer gaan vermijden. De signalen kunnen die dag en de gehele week hoger zijn dan normaal.
In de hulpverlening komt het vaak voor dat er wissels zijn van behandelaren voor een persoon die elke keer deze vraag moet beantwoorden is dat erg zwaar. De wissels weten vaak te weinig van het trauma, of het word niet opgeschreven, waardoor erbij een nieuw persoon weer bij A word begonnen.
5 plan
Vraag de persoon of de persoon over het trauma wilt praten, of het er iets over kwijt wilt. Het nare ophalen zorgt voor veel problematiek op de rest van de dag. De persoon kan aangeven dat een ander keer beter uitkomt omdat nu de stress of angst hoog is.
Hou rekening met het trauma en de triggers van de persoon en weet hoe u deze kunt voorkomen.weet u hoe hoog de stress is van de persoon? of hoe de gedachten lopen in wind storm tornado of orkaan? Weet hoe u kunt handelen als een trauma gedachten en een herbeleving hoog oplopen. maak een crisis noodplan voor deze situatie. Maak het trauma overzichtelijk met schema of een mindmap. Houd dagelijks het dagboek bij met signalen waar de persoon last van heeft en de mogelijke oplossingen.
Voer het gesprek in een rustige ruimte zonder triggers en prikkels. Let op de trigger woorden van de persoon en gebruik deze niet. Het veranderd het hele gesprek. Hoe minder afleiders hoe makkelijker het gesprek verloopt. Zorg voor begrip en respect voor de situatie.
Start een gesprek niet met het praten over een trauma bouw het langzaam op. Wacht het eerste gesprek af en als de persoon er niks over heeft gezegd kunt u het vragen. Er is eerst vertrouwen nodig om erover te praten, het zijn zeer gevoelige onderwerpen. Hoe vraagt u naar trauma’s? stel directe vragen, wees objectief, vraag door, geef ruimte en tijd, mondeling of met een korte vragenlijst. Ga samen naar het gesprek en doorloop het proces van het verwerken samen
Wat wilt u het eerste gesprek vertellen over u zelf? Welke punten vind u belangrijk? Wat moet zeker zijn besproken? Van welke signalen heeft u last en welke diagnose vind u kloppend Maak voor uzelf een overzicht wie u wat wilt vertellen en hoe ver u iets wilt vertellen. Niet alles hoeft in 1x in kleine stapje is ook goed.
Het gesprek is belangrijk om het op een rustig moment te voeren, maak hiervoor een afspraak met de persoon zodat de persoon zich kan voorbereiden. Het voorbereiden is voor de persoon extra belangrijk om het na het gesprek meer los te kunnen laten en niet in herbelevingen of trauma gedachten te blijven hangen.
Wat wilt u in een gesprek kwijt aan de ander? Het is niet verplicht het gehele verhaal te vertellen, vaak is het ook niet nodig en kunt u een deel vertellen. Het is belangrijk dat het voor u duidelijk is en u een grens stelt in wat u wel en niet wilt zeggen. Het moet “goed” voelen om erover te praten.
Sluit het gesprek altijd positief af, met iets geheel anders dan het trauma, hierdoor worden gedachten meer veranderd waardoor de trauma gedachten meer naar de achtergrond kunnen gaan. Door een positief einde krijgt een persoon meer vertrouwen in een nieuw gesprek.
Vraag altijd eerst of de persoon het erover wilt hebben of dat u een afspraak kunt maken om het later er over te hebben zodat de persoon voorbereidingstijd heeft. Vraag of de persoon tijd heeft een gesprek hierover te voeren en of het wel uitkomt, een persoon kan na het gesprek nog een afspraak hebben en zit wel met de gedachten aan het trauma.
Geef duidelijk u grenzen aan als u er niks over kwijt wilt, u bent niet verplicht iedereen iets te melden over uw trauma en op elke vraag te antwoorden. Maak voor uzelf een overzicht wie u wel en wie u niet er iets over wilt vertellen. Maak een duidelijk overzicht over welke delen van het trauma u wel wilt spreken en over welke delen niet.
Ga opzoek naar een geschikte plek voor de persoon om het gesprek te voeren, dit is een ruimte met een gesloten deur waar genoeg ruimte is. Een klein hok voelt vaak al benauwd aan. Een open ruimte zoals een tuin is vaak minder geschikt doordat andere kunnen meeluisteren.