Waar kan iemand met PTSS overstuur van raken?
Wat is het
Iemand met PTSS heeft een trauma en reageert hierdoor anders op dingen. De persoon heeft vele triggers in woorden, geuren of geluiden, hierdoor zijn er ook vele manieren waardoor een persoon getriggerd kan raken. Sommige personen kunnen snel getriggerd raken, wanneer een persoon veel stress heeft of veel gedachten heeft de persoon hier veel eerder last van dan op een dag dat het goed of beter gaat. Wanneer een trauma is behandeld heeft een persoon hier vaak minder last van, een onbehandeld trauma gaat groeien en heeft alleen maar meer triggers.
Het ligt eraan hoe goed een persoon met het trauma over weg kan en hoe goed de emoties in een balans zijn hoeveel triggers een persoon heeft en wat een persoon heeft meegemaakt om te kunnen zeggen wat de persoon overstuur maakt. Het zijn vaak dingen die te maken hebben met het trauma, zoals woorden die gezegd zijn die herinneringen geven en een herbeleving kunnen veroorzaken.
Herkennen
Een persoon kan overstuur raken van harde geluiden, onverwachte geluiden, van bepaalde geuren die herinneringen oproepen, van schreeuwen of roepen, van onduidelijkheid. Door harde of onverwachte geluiden kan een persoon schrikken en hiervan een bui krijgen of een herbeleving. Een persoon is meer hooggevoelig geworden waardoor een persoon veel sneller last heeft van harde geluiden, de geluiden kunnen harder binnen komen.
Simpele geluiden van een vogel of een vliegtuig kan voor een persoon een druppel zijn waardoor de persoon word getriggerd. Er voor zijn al veel geluiden geweest of was het erg druk. Ook al klinkt het geluid niet hard, kan het genoeg zijn voor veel gedachten die opkomen en moeilijk of niet te stoppen zijn. De geluiden hoeven niks te maken te hebben met het trauma.
Onduidelijkheid kan zorgen voor meer gedachten en meer zorgen, de persoon blijft erover naden en en komt er niet uit. Hierdoor krijgt een persoon meer gedachten en signalen die steeds hoger op kunnen lopen, het is een trigger voor de persoon. Voor de persoon stopt het piekeren pas als het duidelijk is.
Wanneer er onverwachts bezoek komt kan het zijn dat de persoon het eigenlijk wil aangaan maar de kant van het trauma zorgt dat de persoon het niet aangaat. Onverwachts zorgt voor gedachten die snel kunnen gaan en gedachten aan het trauma kunnen oproepen. De persoon houd geen rekening met dat er bezoek komt, hierdoor kan het zijn dat een persoon schrikt van het aankloppen of van de deurbel wat kan zorgen voor veel stress of angsten. Een persoon kan hiervan een bui krijgen en moeilijker handelen, zoals verwacht zou worden.
Het ligt er aan wat een persoon heeft meegemaakt om een trauma op te lopen wat zorgt dat een persoon overstuurd raakt. Bijvoorbeeld kunnen veel personen die zijn mishandeld of misbruikt niet tegen aanraking. Terwijl iemand die een trauma heeft van een ongeluk hier geen last van heeft.
De emoties en gevoelens zijn vaak al veel hoger dan bij personen zonder de diagnose. Hierdoor is er vaak weinig nodig om deze emoties op te roepen of om deze te veroorzaken. De persoon heeft vaak veel gedachten aan het trauma, door piekeren of door andere niet verwerkte gedachten, hierdoor is het hoofd van de persoon veel voller dan bij andere personen. Door het weinig slapen, kan het lichaam te weinig herstellen en is een persoon meer prikkelbaar op de dag.
Wanneer de persoon het nieuws leest, kan het zorgen voor veel triggers, zoals het nieuws over oorlog, geweld, misbruik, ongeluk. Hierbij hoeft het niet perse te gaan over wat een persoon heeft meer gemaakt, het kan iets soortgelijks zijn of de gedachten oproepen omdat het naar is. Wanneer er bijvoorbeeld iets is gebeurt in Engeland, EK kampioen, kan het woord, alleen genoeg oproepen voor een dag aan gedachten wat er is gebeurt, hoe het is gegaan, hoe het allemaal gelopen is. Het nieuws heeft dan niks te maken met de gebeurtenis, is positief maar een persoon ervaart dit totaal anders.
Behandelen
Overstuur is een zeer mild woord voor wat de persoon meemaakt zeker in een herbeleving. Een bui in emoties of het gevoel dat een persoon in tranen uitbarst kan komen door zeer kleine dingen die niks te maken hebben met de situatie van nu. Het kan zijn dat een persoon al uren aan het piekeren is en dit laatste ding een soort druppel was. Hoe sneller er tranen komen of het gevoel er is hoe minder goed het trauma is verwerkt en losgelaten. De emoties zitten er hoog, het maakt veel los bij de persoon.
Voor een persoon is het belangrijk om te weten wat ervoor zorgt dat het veel meer prikkels ervaart dan anders, wat de prikkels kan verergeren en wat de persoon eraan kan doen. Het is belangrijk om een onderzoek hierna te doen om het beter te begrijpen en er meer grip op te kunnen houden. Hoe meer de persoon het begrijpt, hoe beter de persoon kan leren omgaan met de triggers.
Gevolgen
De gevolgen van een trigger waardoor iemand overstuurd raakt, is dat een persoon hier dagelijks op vele momenten last van kan hebben. De persoon uit dit niet maar heeft er wel veel last van. De persoon hoog in emoties en gevoel kan vaak minder goed werken. De hoge emoties kunnen komen door slechte nachtrust, het niet verwerken van het trauma, stemmingswisselingen.
Van een trauma slaapt een persoon veel korter, vaak erg onrustig, hierdoor kan het zijn dat een persoon al veel stress heeft in de ochtend bij het opstaan en dat een persoon dit eerst moet verwerken voor het weer de rust kan vinden voor de rest van de dag. Een persoon heeft last van nachtmerries waar de situatie met regelmaat word herhaald, hierdoor is een persoon vaak meer onrustig, waardoor goede nachtrust niet mogelijk is.
Overstuur kan komen door het opstapelen van gedachten en emoties over een dag. Een persoon heeft vaak een kort lontje. Hierdoor kan een persoon met een simpel klein iets overstuur raken. De gedachten van de dag waar de persoon over piekert gaan steeds meer naar trauma gedachten, deze gedachten zorgen voor meer signalen en zo kan een persoon overprikkeld raken.
Een persoon kan er een hele dag last van hebben van iets wat in de ochtend gebeurt. De persoon heeft meer moeite met verwerken en loslaten van gedachten waardoor een persoon hier meer stress van ervaart en meer gedachten heeft die te maken hebben met het trauma.
Plan
- Geluiden kunnen zorgen voor overprikkeling, zorg voor een meer prikkelarme omgeving wanneer u contact heeft met een persoon. De persoon kan in een gesprek overprikkeld raken wanneer er veel andere geluiden zijn op bijvoorbeeld de gang. De persoon kan zich dan niet concentreren op het gesprek.
- Licht kan zorgen voor overprikkeling, wanneer het licht te fel is zoals een tl balk kan het veel gedachten oproepen of een felle zon. Kies voor een plek met zoveel mogelijk natuurlijk licht van buiten en zo min mogelijk lampen.
- Woorden kunnen zorgen voor overprikkeling, hiervoor moet u de persoon eerst kennen om te weten welke woorden het zijn en wat het los maakt bij een persoon. Probeer deze woorden zoveel mogelijk te vermijden en kies voor een alternatief. Vraag de persoon naar woorden of let op de reactie of houding van de persoon om te weten wat het los maakt.
- Onverwachts kan zorgen voor overprikkeling, een persoon plan vaak een dag, het is een verandering wat soms voor de persoon lastig kan zijn, een persoon weet hoe het goed een dag door kan komen, wanneer u een bezoek van te voren aangeeft houd de persoon er rekening mee en is het contact anders. Maak een afspraak om op bezoek te komen, kom zo min mogelijk onverwachts. Houd er rekening mee dat een persoon in een bui of een herbeleving kan zitten en anders reageert. Een persoon kan het contact op dat moment proberen te vermijden of hier geen zin in hebben, dit wil niet zeggen dat een persoon geen contact wil.
Het eerste contact kan moeizaam verlopen, wanneer u de persoon niet kent, het is zoeken naar de manier. De eerste gesprekken kent u de persoon nog niet, het is zoeken naar wat een persoon triggert en wat ervoor zorgt dat het een leuk contact is. Wanneer een persoon is getriggerd is het belangrijk het positief af te sluiten, zodat een persoon toch een goede ervaring over houd aan het contact. Lees op het internet naar tips voor mensen met Autisme of die hooggevoelig zijn hoe u het contact het beste kunt aanpakken en waar u op kunt letten om het zoveel mogelijk te voorkomen.
Vraag aan de persoon wat er voor zorgt dat de persoon overprikkeld raakt, de persoon is de enige die de juiste uitleg kan geven. Het is een algemeen beeld hoe het zou kunnen zijn of waarvan iemand overstuur raakt, het ligt bij de persoon wat ook de echte dingen zijn voor de persoon wat hierdoor zorgt dit is bij iedereen anders.
Maak een overzicht met triggers die u ervaart en schrijf er achter wat dit met u doet en hoe vaak het voorkomt. Maak een signaleringsplan en zet alle triggers in 1 van de 4 kolommen. Het geeft duidelijkheid over de problematiek en wat ervoor zorgt dat u vaker in tornado en orkaan komt, hoe dit voor u voelt, hoe u het kunt erkennen en wat u eraan kunt doen.
