Wat doet oud en nieuw met PTSS?
Wat is het
Elk jaar lopen vele personen zowel beroeps als burgers met oud en nieuw een traumatische ervaring op. De gebeurtenis kan komen door het gewond raken of door geweld wat word toe gepast. Wanneer een persoon gewond raakt is het beschadigd voor het leven en heeft vaak een schuldgevoel. Wanneer een persoon met geweld te maken krijgt kan dit veel invloed hebben op het dagelijks leven en een persoon meer in angst leven.
Jaarlijks belanden veel personen in het ziekenhuis met diverse soorten letsel door het afsteken van vuurwerk. Wanneer een persoon ernstig gewond raakt is het vaak duidelijk dat het mentale problematiek oploopt. Door het ernstig letsel kan een persoon een trauma oplopen en zichzelf hiervan de schuld geven. Hoe had ik dat zo kunnen doen? Waarom heb ik net beter opgelet? Het ging zo snel!
Met oud jaar gebeuren veel dingen die normaal gesproken minder gebeuren. Zoals het in de fik steken van spullen, het vernielen van winkels of auto’s, het geweld tegen hulpverleners. Het is een nacht waar veel te veel word gedronken en er veel meer kansen zijn op dit soort dingen. Hierdoor is de kans veel grote het als traumatisch te ervaren. Vaak begint de ellende al een paar dagen voor oud en nieuw en een paar dagen erna. De groep maakt het niet uit wat er gebeurt maar gaat door met geweld en dingen vernielen. Hierdoor kan een buurt zich zeer onveilig voelen, hierdoor is er een grotere kans dat een persoon het als traumatisch ervaart.
Wanneer er veel ellende is in een stad rond oud en nieuw en de ambulance, politie en brandweer geven aan het niet aan te kunnen, kan dit een extra gevoel van onveiligheid en onzekerheid geven, de persoon ervaart hoge signalen van angst en paniek. De persoon is dan meer op zichzelf aangewezen. In 2000 was er brand in Café De Hemel in Volendam, het hielp hier zeer verkeerd af. De personen hebben voor het leven een trauma en vele hebben brandwonden. De persoon is op een leuke dag, in 1 klap veranderd en moet nog vele operaties ondergaan. De persoon kan dit moment nog ieder jaar herinneren waardoor het nooit meer de leuke dag van oud en nieuw is.
De ene persoon ervaart dingen sneller als traumatisch als een ander persoon. De ene persoon kan van de situatie geen last hebben, terwijl de buren er heel veel last van hebben. Het is erg afhankelijk hoe het met de persoon gaat, hoe goed een persoon het kan verwerken en heeft opgevat. Voor het verwerken kan EMDR worden ingezet. Afgelopen jaar was het traumatisch, dit jaar kan het anders zijn, het heeft veel met de planning van de dagen te maken en van activiteiten die u kunnen afleiding. Door meer rust te ervaren word dit jaar een beter jaar dan vorig jaar. Elke oud en nieuw heeft nieuwe kansen, het is hoe u het invult en aanpast.
Voor een persoon kan oud en nieuw traumatiserend zijn wanneer het dagen in de ellende zit dit word aangedaan door een groep. De groep denk dat ze alles zijn en alles mogen. Er is geen grip op de groep waardoor een persoon meer angsten kan krijgen en zich minder veilig voelt. De dagen erna moet een persoon bijkomen van de gebeurtenis. De persoon heeft deze dagen weinig zekerheid van of het opnieuw gaat starten of niet. De persoon moet afwachten en kijken wat er gebeurt. Hierdoor kunnen gedachten meer bezig houden omdat de persoon er nog geen rust in heeft gevonden. Wanneer een persoon een nare herinnering heeft aan de dag kan een persoon hier de rest van zijn leven last van hebben. Het kan een heel jaar goed gaan, maar de week ervoor of de dag zelf komen er meer herinneringen en herbelevingen op.
Gevolgen
Spanning en onrust. De persoon ervaart meer spanning door de situatie van het moment. Omdat de spanning vaak aanhoud kan een persoon hier dagen later nog last van hebben.
Alertheid. De persoon is extra alert op de omgeving om te voorkomen dat er iets gebeurt of dat de persoon ergens slachtoffer van word. Hoe langer dit aanhoud hoe alerter een persoon word en hoe meer waakzaam op de omgeving.
Prikkelbaar zijn. Doordat een persoon meer herinneringen heeft van oud en nieuw, doordat de persoon slechter slaapt, kan dit gevolgen hebben voor de voeding. Wanneer er iets word gezegd tegen de een persoon, heeft de persoon vaak een zeer kort lontje.
Trigger. Aan de gebeurtenis met oud en nieuw kunnen veel triggers zitten, zoals het geluid van een sirene, roepen en schreeuwen, het geluid van vuurwerk, de angst die gevoelt is. Een persoon kan hier in het dagelijks leven meer last van krijgen. Een persoon kan de week ervoor of langer ervoor gaan piekeren en malen over oud en nieuw, hierdoor al veel meer stress ervaren waardoor oud en nieuw slecht verloopt.
Snel en hevig schrikken van dingen. Wanneer een persoon een trauma heeft door oud en nieuw kan een persoon meer schikken van de eerste knallen van het jaar, door onweer, door hardere geluiden. Een persoon is meer gevoelig geworden voor geluid. Het schikken kan zorgen voor meer hoge signalen of buien.
Slecht kunnen concentreren. De persoon is meer aan het piekeren en heeft maalgedachten waardoor een persoon minder rust ervaart op een dag. De persoon kan zich hierdoor moeilijker concentreren op het werk of op het goed dagelijks functioneren.
Slecht slapen. Omdat het traumatisch is geweest voor de persoon heeft het vaak meer moeite met inslaap komen of doorslapen, een persoon heeft regelmatig last van nachtmerries die lijken op de gebeurtenis van toen. De persoon kan hierdoor meer angst ervaren om te gaan slapen.
Herbeleven van de gebeurtenissen. De persoon staat de situatie op als trauma gedachten, hierdoor heeft een persoon overdag regelmatig herbelevingen van het moment, zoals deze voelde op dat moment en met de gedachten en angsten van toen.
Vermijden. Een persoon wil graag de plek vermijden van de gebeurtenis, de persoon komt hier steeds minder vaak en het blijft onveilig voelen. Door de gebeurtenis kan een persoon meer personen gaan vermijden die met de gebeurtenis te maken hebben.
Plan
Hoeveel last heeft u van de gedachten? Hoe vaak komen de trauma gedachten op? Wat zijn de gevolgen van de trauma gedachten? wat doet dit met u? Het is belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van de gedachten en wat dit met u doet. Het is belangrijk om de gedachten te verwerken om ze los te kunnen laten. Hoe meer inzicht u heeft in de gedachten hoe makkelijker het is om een oplossing te vinden om de gedachten aan te pakken. Lees ook PTSS en vuurwerk
Wat kan u helpen dat het dit jaar een leuk oud en nieuw word? wat heeft u hiervoor nodig? Hoe kunt u de gedachten meer parkeren op de dag en/of meer tegen houden zodat u er minder last van heeft? Het kan helpen om een project te starten in deze dagen waar u minimaal 2 dagen mee bezig bent, bijvoorbeeld het maken van een schilderij wat ontspanning kan geven. Door actief bezig te zijn, heeft u minder last van de opkomende gedachten. Maak een planning voor de spullen die u nodig heeft en zorg dat het ruim op tijd binnen is en geregeld is.
Wanneer u nare ervaringen heeft met oud en nieuw is het belangrijk deze te bespreken met naasten op het werk of met hulpverleners. Door het te bespreken kan het trauma worden aangepakt waardoor er een kans is dat u het kunt verwerken en volgend jaar een beter oud en nieuw heeft. Probeer zoveel mogelijk de vaste dagstructuur aan te houden en te werken aan herstel door afleiding zoeken mogelijk te maken, door te leren van vorige momenten en deze steeds te verbeteren, door te kijken naar de verschillende fase van signalen zoals wind storm tornado en orkaan. Door een duidelijk beeld te hebben van wat u kunt doen in welke fase kunt u veel hoge signalen voorkomen.
Probeer zoveel mogelijk rust te vinden door het doen van een ademhalingsoefening of door te gaan sporten. Het is belangrijk om dagelijks de spanning uit het lichaam te halen om lichamelijke klachten te voorkomen. Ga verstandig en verantwoordelijk om met vuurwerk en alcohol om geen nieuw slachtoffer te worden. Let bij het afsteken van vuurwerk goed op waar u staat, blijf waar mogelijk is zoveel mogelijk veilig binnen.
Sta zo laat mogelijk op, hierdoor is de dag veel korter en heeft u meer energie te vechten tegen het vuurwerk geluid. Het is eerder 24.00 uur waardoor u er uiteindelijk over de dag minder last van heeft. Het is belangrijk om afleiding te zoeken en niet stil te gaan zitten, hierdoor gaat u veel meer piekeren en malen, het is belangrijk om een activiteit in te plannen waar u de dag mee kunt doorkomen, bijvoorbeeld door creatief, iets wat u thuis kunt doen.
Het overstemmen van vuurwerk is vaak maar gedeeltelijk mogelijk waardoor het altijd hoorbaar blijft, het opzetten van muziek kan helpen als het geen bommen zijn, wanneer u vanaf 22.00 uur de tv steeds harder zet tot om 24.00 op zijn hardst hoort u bijna alleen de bommen wanneer deze worden afgestoken.
Plan niet te veel dingen op de dag, maak er een dag van van alles mag en niks moet, zo als het komt, dit is het rustigst om de dag door te komen en heeft u er ook een beetje plezier van de dag. Verplichtingen zijn vaak niet mogelijk om het zeker te zijn dat u ze kunt na komen, dit geeft meer zorgen en meer stress.
